Zorgwekkende Toename in Voorschriften van Sterke Pijnstillers: NPO1 Nieuws en Co segment

Op maandag 25 september was Professor Dr. Marcel Bouvy te gast in het radioprogramma ‘Nieuws en Co’ op NPO Radio 1. Tijdens het gesprek werd aandacht besteed aan het groeiende aantal patiënten dat sterke pijnstillers voorgeschreven krijgt, met maar liefst één miljoen Nederlanders die opioïden gebruiken, waarvan 600.000 mensen sterkwerkende opioïden nemen, met een potentieel risico op het ontwikkelen van een stoornis in het gebruik.

Hierbij benadrukte Marcel, vanuit TAPTOE, dat deze patiënten in twee grote groepen kunnen worden onderverdeeld: de eerste groep gebruikt opioïden kortdurend, vaak na een operatie (ongeveer 100.000 mensen). De tweede groep bestaat voornamelijk uit mensen met chronische pijn, voornamelijk ouderen met gewrichtsklachten. Voor deze laatste groep zijn opioïden echter vaak niet de juiste behandeling, omdat ze slechts kortdurende verlichting bieden. In veel gevallen denken mensen aanvankelijk dat de medicatie helpt, maar ontwikkelen ze al snel een afhankelijkheid en kunnen daarna niet meer stoppen.

De vraag rijst waarom opioïden nog steeds worden voorgeschreven voor deze aandoeningen. Marcel legt uit dat dit een complexe wisselwerking is. Patiënten bezoeken de arts herhaaldelijk met klachten over pijn en hebben vaak al andere pijnstillers geprobeerd. Artsen willen graag hun patiënten helpen en proberen opioïden soms als laatste redmiddel, zonder volledig bewust te zijn van de risico’s. Bijna iedereen ontwikkelt tolerantie voor opioïden, wat leidt tot ontwenningsverschijnselen bij stoppen, waardoor patiënten vaak terugkeren naar het medicijn. Een kleinere groep ontwikkelt daadwerkelijk verslaving. Maar moeten we ons zorgen maken over deze ontwikkeling? In zekere zin wel. Ongeveer 5-10 van elke 100 patiënten gebruiken deze medicijnen op de lange termijn. Gelukkig is het totale gebruik wel afgenomen, met meer mensen die kleinere hoeveelheden gebruiken. Er is groeiend bewustzijn en belangstelling voor dit probleem in de gezondheidszorg.

Tot slot werd kort ingegaan op alternatieven voor opioïden. Belangrijk om te weten is dat paracetamol en ibuprofen vaak even effectief zijn als opioïden, zonder de verslavende eigenschappen. Daarnaast is het belangrijk om anders met chronische pijn om te leren gaan, zeker nu mensen ouder worden. Het accepteren van een beetje pijn als onderdeel van het leven en het doen van oefeningen om spieren sterker te maken, zijn enkele van de vele alternatieven voor het gebruik van zware pijnstillers.

Het gesprek eindigde met een reflectie op het beleid van minister Bruno Bruins, die vreesde dat Nederland te maken zou krijgen met Amerikaanse praktijken. Hoewel we niet dezelfde situatie als in de VS verwachten, is er nog steeds werk aan de winkel. Er zijn nog steeds patiënten die verslaafd raken, met soms ernstige sociale gevolgen. Het bewustzijn groeit, maar er is nog steeds een groep mensen die in de problemen komt zonder de benodigde hulp te zoeken. Elke patiënt met een verslaving is er één te veel, en er is nog veel werk te verrichten om deze zorgelijke trend te beteugelen.

Luister hier het segment terug.